Μια σπάνια φωτογραφία του Σουφλίου στο ιστορικό λεύκωμα της Βουλής των Ελλήνων

Μια σπάνια ιστορική φωτογραφία από το Σουφλί κοσμεί το εξαίρετο ιστορικό - φωτογραφικό λεύκωμα που εξέδωσε το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων με αφορμή την έκθεση φωτογραφίας που πραγματοποιήθηκε στο Κοινοβούλιο με θέμα Το «Άγνωστο μέτωπο των Βαλκανικών Πολέμων: Η διοικητική ενσωμάτωση των Νέων Χωρών». Πρόκειται για την μοναδική φωτογραφία που υπάρχει από την Δημογεροντία Σουφλίου, στην πρώτη επίσημη της συνεδρίαση μετά την απελευθέρωση της Θράκης, και συγκεκριμένα στην συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1921. Επίσης, η εν λόγω φωτογραφία επιλέχθηκε μεταξύ άλλων για να κοσμήσει την έκθεση φωτογραφιών της Βουλής. Η φωτογραφία αυτή είναι η μοναδική στο είδος της που σώζεται σήμερα, και προέρχεται από ιστορικό λεύκωμα «Μνήμες Σουφλίου» του Ζήση Φυλλαρίδη.

Κώστας Μπάμιος - Παραμύθια και μασάλια από το Σουφλί της Θράκης

Ένα υπέροχο βιβλίο με αδημοσίευτα λαϊκά παραμύθια του Σουφλίου. Παραμύθια που για τους νεότερους θα ακουστούν ίσως εντελώς άγνωστα, ενώ σε άλλους ίσως θυμίσουν εικόνες από το παιδικό τους παρελθόν. Το περιεχόμενο του βιβλίου αποτελεί αποτέλεσμα της μακρόχρονης έρευνας του καθηγητή Κ. Μπάμιου, ο οποίος κατά την περίοδο 1950-2000 έκανε εκτενή επιτόπια έρευνα στις λαϊκές παραδόσεις της περιοχής. Ένα βιβλίο που όχι μόνο αξίζει να διαβαστεί, αλλά και πρέπει να αποτελέσει σημείο αναφοράς για όσους ενδιαφέρονται για την τοπική μας παράδοση. 

Κώστας Θρακιώτης - Θρακικές Ιστορίες

Με καταγωγή από την Αδριανούπολη και την Ανατολική Ρωμυλία, μεγαλωμένος στο Σουφλί, ανιψιός του Κώστα Βάρναλη, ο Κώστας Θρακιώτης μας άφησε ως παρακαταθήκη ένα μεγάλο συγγραφικό έργο με θέμα την ιστορία και την λαογραφία της Θρακικής γης. Το βιβλίο «Θρακικές Ιστορίες» αποτελεί ένα από τα τελευταία έργα που συνέγραψε και δημοσίευσε ο αείμνηστος Κώστας Θρακιώτης. Πρόκειται για ένα βιβλίο ορόσημο στην τοπική μας ιστορία. Στις σελίδες αυτού του έργου καταγράφονται οι «άγνωστες πτυχές» της εποχής που προηγήθηκε των Βαλκανικών Πολέμων στην Θράκη, και περιγράφονται όχι με την ψυχρή γλώσσα του επιστημονικού εγχειριδίου, αλλά με λόγια και πληροφορίες ανθρώπων που μαρτυρούν καταστάσεις και γεγονότα της εποχής. Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στο Σουφλί. Αφηγείται όλα εκείνα τα γεγονότα που ξεκίνησαν στο Σουφλί της δεκαετίας του 1900, και πυροδότησαν την απελευθέρωση της Θράκης, από την δολοφονία του Δημητρίου Γλύστρα, μέχρι και την φυγή των Τούρκων από το Σουφλί, καθώς και τα δύσκολα χρόνια της Βουλγαρικής κατοχής της Θράκης. Μέσα από τις απαράμιλλες περιγραφές που θυμίζουν παραμύθι ο Κώστας Θρακιώτης μας μεταφέρει σε μία άλλη εποχή που όμως είναι πραγματική. Δυστυχώς το εν λόγω βιβλίο αν και έχει εξαντληθεί, δεν έχει γίνει επανέκδοση του, και περιέχει πληροφορίες και μαρτυρίες που δεν συναντάμε σε άλλα αντίστοιχα βιβλία για την ιστορία της Θράκης.

Περιεχόμενα:
Το φονικό που έγινε στο Σουφλί

 Το αίμα των Ηρώων

 Η προσφυγιά μας

Ποιος έφταιγε 

Το φιρμάνι - άδεια λειτουργίας του Μεταξουργείου Αζαρία - Πάπο στο Σουφλί

Ένα ιδιαίτερα σπάνιο ιστορικό έγγραφο. Η άδεια λειτουργίας του μεταξουργείου Αζαρία Πάπο που εκδόθηκε από τις Οθωμανικές Αρχές στο Σουφλί το 1905. Προέρχεται από τα Αρχεία του Οθωμανικού Κράτους που σήμερα βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη. Το μεταξουργείο των γνωστών Εβραίων μεταξουργών Αζαρία και Πάπο Αβραάμ, υπήρξε ένα από τα πρώτα που άνοιξαν στο Σουφλί κατά την περίοδο της βιομηχανοποιημένης μεταξουργίας.

                                                      Επιμέλεια: Ζήσης Φυλλαρίδης

Οι Συντεχνίες των Δουλγέρηδων - Μαστόρων της Θράκης και η σχέση τους με το Σουφλί

Το Εικόνισμα των Αγίων Ιακώβ, Δαυίδ & Ιωσήφ - Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Σουφλίου

Οι Τουλκέρηδες ή Δουλγέρηδες είναι παραφθορά της τουρκικής λέξης Dülger η οποία ουσιαστικά έχει τριπλή έννοια: Σημαίνει ταυτόχρονα, ξυλουργός, χτίστης, και πετράς. Αυτές ήταν άλλωστε και οι τρεις ιδιότητες των δουλγέρηδων. Βέβαια, στην Ελληνική γλώσσα με την λέξη "Δουλγέρης" νοείται το μέλος της αδελφότητας - συντεχνίας των Δουλγέρηδων, η οποία δραστηριοποιούνταν στην Θράκη κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

        Οι δουλγκέρηδες της Φιλιππούπολης, της Αδριανούπολης, της Μαδύτου, του Σουφλίου, του Διδυμοτείχου, της Βιζύης, των Σοφίδων μπορούν επάξια να πάρουν τη θέση τους πλάι στους Ηπειρώτες, Δυτικομακεδόνες, και Πελοποννήσιους μαστόρους.

     Το καλάθι (Τσιαμπί) με τα Δουλγέρικα εργαλεία στην εικόνα των Αγίων Ιακώβ, Δαυίδ & Ιωσήφ - Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Σουφλίου

Οι κτιστάδες και οι πετράδες της Ανατολικής Θράκης και της Ανατολικής Ρωμυλίας με τα συνεργεία τους έχουν αφήσει στο χρόνο μοναδικά αρχιτεκτονικά δημιουργήματα: αρχοντικά, εκκλησίες, μοναστήρια, πύργους, γέφυρες, βρύσες. Ιδιαίτερα το κτίσιμο ενός γεφυριού θεωρούνταν σημαντική πράξη προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό αντανακλάται και στη θρακική ιδιωματική έκφραση «Μεγάλο γεφύρι έκανε» που χρησιμοποιούνταν για κάποιον που έκανε ένα μεγάλο καλό.

 Η συντεχνιακή οργάνωση των δουλγέρηδων δεν ήταν παρά τμήμα της κυρίαρχης πρακτικής, εφόσον η Οθωμανική νομοθεσία είχε κατοχυρώσει το θεσμό των συντεχνιών με προστατευτικά διατάγματα, ακολουθώντας τη βυζαντινή νομοθεσία. Οι βιοτεχνικοί συνεταιρισμοί στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν γνωστοί με την αραβική λέξη ισνάφ ή εσνάφ και με την αραβική ρουφέτ. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης μαρτυρείται η ύπαρξη συντεχνιών σε μεγάλες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Αδριανούπολη και η Θεσσαλονίκη.

     Ο Άγιος Ιωσήφ κρατάει τον Πήχη και τον Διαβήτη, σύμβολα της εργασίας των Δουλγέρηδων 

Η δομή της αδελφότητας - συντεχνίας των τεκτόνων Δουλγέρηδων της Θράκης

Οι καλφάδες συνήθιζαν να κρατούν στο ένα τους χέρι ένα ξύλινο πήχυ σα σύμβολο της ιδιότητάς τους και ήταν πρόσωπα που σέβονταν ιδιαίτερα τόσο οι τεχνίτες που εργάζονταν μαζί τους όσο και η υπόλοιπη κοινωνία (Παπαχριστοδούλου 1947-48:271).

Ο κάθε μάστορας έφερε πίσω του πάνω στη ζώνη ένα σκεπάρνι ως σύμβολο της ιδιότητάς του. Οι μάστορες που συμμετείχαν στις συντεχνίες είχαν ο καθένας τα δικά του μπουλούκια (bölük) που αποτελούνταν από ειδικευμένους εργάτες: σοβατζήδες, μαδεμτζήδες, μαραγκούς, πελεκάνους, ζωγράφους, ξυλογλύπτες κλπ. Η φάση της μαθητείας ήταν απαραίτητη για να προχωρήσει ένας νέος επαγγελματικά σε κάποια εξειδίκευση. Τα τσιράκια εργάζονταν για δύο χρόνια αμισθί και κατόπιν έναντι χαμηλού μισθού (ρόγα) για πολλά χρόνια. Από την υπακοή και το ζήλο που θα επεδείκνυαν εξαρτιόνταν η άνοδός τους στη βαθμίδα του βοηθού (κάλφα).

Ο μεγαλύτερος βοηθός ονομάζονταν πρωτοβοηθός ή πρωτόκαλφας. Αφού συγκέντρωνε το απαραίτητο χρηματικό ποσό, ένας βοηθός μπορούσε να ζητήσει από τη γενική συνέλευση της συντεχνίας να προβιβαστεί, έτσι ώστε να μπορέσει να κάνει δικές του δουλειές. Αν η συνέλευση συμφωνούσε, αναγορεύονταν σε μάστορα. Μετά την αναγόρευση των νέων μαστόρων ακολουθούσε γλέντι και δείπνο. Για το σκοπό αυτό στα γραφεία της συντεχνίας υπήρχαν αγγεία για μαγείρεμα και τραπέζια (Παπαχριστοδούλου 1951:59-60).

Τα μέλη της συντεχνίας φαίνεται ότι συγκεντρώνονταν σε ιδιόκτητο χώρο (το εργαστήρι), το οποίο και ενοικίαζαν σε κάποια οικογένεια. 

Φημισμένοι ήταν οι μαστόροι από τη Μάδυτο, στον Ελλήσποντο της Ανατολικής Θράκης. Οι Μαδυτινοί μαστόροι ήδη από το 17ο αιώνα εργάζονται σε μακρινά μέρη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

                           Εικόνισμα του Δικαίου Ιωσήφ - Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Σουφλίου

Η παρουσία των Δουλγέρηδων στο Σουφλί

Στο Σουφλί η δραστηριότητα των δουλγκέρηδων κατά το 19ο αιώνα μαρτυρείται από την προσφορά δύο εικόνων προς την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Γεωργίου αντίστοιχα. Στο Άγιο Αθανάσιο σε μία εικόνα του αριστερού τέμπλου, παριστάνονται οι άγιοι Ιακώβ, Δαβίδ και Ιωσήφ, στην οποία ο Άγιος Ιωσήφ με το αριστερό χέρι κρατάει έναν διαβήτη, ενώ με το δεξί έναν χάρακα. Στην άκρη της εικόνας στο κάτω μέρος υπάρχει ζωγραφισμένο ένα καλάθι με τα εργαλεία των μαστόρων. Στο κάτω μέρος της εικόνας υπάρχει η αφιέρωση: «Αφιερώθη η παρούσα εικών εξόδων του ευλογημένου Ρουφετίου Τουλκέρηδων έτος 1848». Στον δε Άγιο Γεώργιο, η εικόνα του Δικαίου Ιωσήφ στο αριστερό μέρος του τέμπλου, φέρει ένα τραπέζι με τα εργαλεία των Δουλγέρηδων, και παρουσιάζει τον Άγιο Ιωσήφ να κρατάει έναν μεγάλο χάρακα, αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της τέχνης των Δουλγέρηδων. Στο δε κάτω μέρος της εικόνας υπάρχει η εξής αφιέρωση: «Ετελέσθη η εικών αυτή δι’ εξόδων του τιμιοτάτου συναφίου των Τουλκέριδων  εν έτει 1862».

   Τα τραπέζι με τα Δουλγέρικα εργαλεία - Εικόνισμα Δικαίου Ιωσήφ, Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Σουφλίου

Η άλλη εικόνα στην οποία παρουσιάζονται στοιχεία για την παρουσία της συντεχνίας των Δουλγέρηδων είναι αυτή του Δικαίου Ιωσήφ που βρίσκεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου. Εδώ ο Δίκαιος Ιωσήφ παρουσιάζεται να κρατάει έναν πήχη (σύμβολο της συντεχνίας των μαστόρων Δουλγέρηδων), ενώ δίπλα του διακρίνεται το τραπέζι που φέρει τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο επάγγελμα τους. Και εδώ στο κάτω μέρος της εικόνας βρίσκεται η επιγραφή που μαρτυράει την ταυτότητα των δωρητών της: "ΕΤΕΛΕΣΘΗ Η ΕΙΚΩΝ ΑΥΤΗ ΔΙ' ΕΞΟΔΩΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΤΑΤΟΥ ΣΥΝΑΦΙΟΥ ΤΩΝ ΤΟΥΛΚΕΡΙΔΩΝ ΕΝ ΕΤΕΙ 1862".

Φωτογραφίες - Κείμενο: Ζήσης Φυλλαρίδης

Αρχιτεκτονική στο μετάξι - Χρονολογίες

Οι επιγραφές που παρουσιάζονται στις παρακάτω φωτογραφίες, προέρχονται από άλλοτε φημισμένα κουκουλόσπιτα του Σουφλίου, και μας μαρτυρούν την ιστορική συνέχεια της παραγωγής του μεταξιού στο Σουφλί. Παρουσιάζουμε ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές επιγραφές που βρίσκονται ακόμη και σήμερα - με εμφανή τα σημάδια του χρόνου επάνω τους - σε ορισμένα από τα διατηρούμενα ακόμη παραδοσιακά κουκουλόσπιτα του Σουφλίου.

Η παραδοσιακή ενδυμασία του Σουφλίου

                                             Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου από μετάξι

Γυναικεία Ενδυμασία

Όταν ξημέρωνε η Κυριακή ή κανένα Σνιόρατου (μεγάλη γιορτή) η Σουφλιώτισσα έπαιρνε από τον Γίκο της (σημερινή εντοιχισμένη ντουλάπα) τον Μπουχτσιά της (μπόγος) όπου είχε διπλωμένα τα γιορτινά της ρούχα και τα στολίδια της. Τον άνοιγε προσεκτικά και άρχιζε το ντύσιμο της.

Αρχικά φορούσε το πουκάμισο της που ήταν μακρύ ως τον αστράγαλο, υφασμένο στον ξύλινο αργαλειό.

Βέβαια στις γιορτές  που η στολή τους ήταν πιο φανταχτερή φορούσε το «Ζουνάρι» που ήταν κι’ αυτό μία πόρπη ασημένια ή χάλκινη, καμωμένη σε δύο κομμάτια που η κορυφή της κατέληγε στον δικέφαλο αετό, και ήταν στολισμένη με χρωματιστά πετραδάκια.

                                             Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου απο ατλάζι

Από κάτω φορούσε την ποδιά που ήταν καμωμένη συνήθως από το ίδιο ύφασμα που ήταν και το καφτάνι και τη σκάλωναν μπροστά στο «ζουνάρι» γιατί ήταν χωρίς κορδόνια με δαντέλα στην άκρη. Υπήρχε και η ποδιά «Σπαργάτσι» ή «Σιαργάτσι» που την φορούσαν οι ηλικιωμένες και ήταν κεντημένη κι αυτή στον αργαλειό με διάφορα ωραιότατα σχέδια.

                                         Χειμερινή φορεσιά Σουφλίου ηλικιωμένης από σαγιάκι

Πάνω απ’ το καφτάνι το χειμώνα φορούσαν το βελούδινο κοντογούνι που ήταν γαρνιρισμένο με μαύρη γούνα, ανοιχτό μπροστά και με μανίκια. Οι γριές γυναίκες φορούσαν επίσης γούνα που όμως ήταν λευκή. Φορούσαν και το «Δυστιμέλι» που ήταν κάλλυμα της κεφαλής, βαμβακερό ή μεταξωτό με διάφορα χρώματα. Οι γριές φορούσαν μαύρο «Τσιμπέρι» και οι νέες τον «Τσιβρέ».

Πάνω απ’ το «δυστιμέλι» (μαντήλα) έμπαινε ένα μαυρο-κόκκινο τετράγωνο που λεγόταν «Μαγλίκα». Η Μαγλίκα αυτή δενόταν στο κρανίο από το μέτωπο μέχρι την κορυφή της κεφαλής. Διπλωμένη όπως ήταν την τύλιγαν γύρω-γύρω στο κεφάλι και την δένανε σφιχτά κάτω από την κόσα. Πάνω από την μαγλίκα τοποθετούσαν διάφορα στολίδια. 

                                               Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου από βαμβάκι

Πίσω από το κεφάλι της η Σουφλιωτοπούλλα έπλεκε τα μαλλιά της σε μία πλεξούδα σε 3 κλωνιά, ενώ στη μέση ή την άκρη έδενε έναν ωραίο μεταξωτό φιόγκο. Στα πόδια της φορούσε κάλτσες χρωματιστές ή μονόχρωμες χειροποίητες με «Πατίκια», τα οποία ήταν είδος γοβάκια με χαμηλό τακούνι για τις γιορτινές ημέρες.

Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου από βαμβάκι

                                                 
Επάνω από το πουκάμισο της φορούσε το «Μισοφόρι» (μισοφούστανο, το σημερινό Φουρώ). Αυτό ήταν χρωματιστό, μακρύ μέχρι την γάμπα και τελείωνε σ’ ένα φαρμπαλά με ωραία δαντέλλα, στην άκρη ήταν δε καμωμένο ως επί το πλείστον από το ίδιο ύφασμα με το καφτάνι.

                                         Ποδιά Σουφλίου «Σπαργάτσι» σχέδιο «Κλάρες»

Το «Καφτάνι» το φορούσε πάνω από το μισοφόρι και ήταν βαμβακερό ή μάλλινο υφασμένο στον αργαλειό, κι’ έπρεπε η κάθε νέα να έχει ορισμένα καφτάνια καμωμένα μόνη της ή θα ήταν καμωμένο από αγοραστό ύφασμα και τότε έπαιρνε το όνομα από το ύφασμα και λεγόταν Σαμαλατζέϊνιο ή Βελουδέϊνιο. Αυτά ήταν και τα πιο γιορτινά και τα φορούσαν συνήθως οι πλούσιες. Το καφτάνι ήταν ιδιότροπα ραμμένο, σαν μαντώ, ανοιχτό μπροστά και κάτω από την μέση στα πλάγια, για να δείχνει γεμάτη την γυναίκα. Το μάκρος του έφτανε ψηλότερα από το πουκάμισο, στο ίδιος ύψος με το μισοφόρι που είχε ίδιο χρώμα με το καφτάνι.

                                            Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου από βελούδο

Στις καθημερινές φορούσανε την «Ζούνα» που ήταν μια πόρπη (ασημένια ή χάλκινη όπως το γιορτινό Ζουνάρι) πλάτους 4-5 πόντων, σκαλιστή και στολισμένη πολλές φορές με διάφορα πετραδάκια. Ήταν φτιαγμένη σε δύο κομμάτια που μπροστά κλίνανε έτσι που να μην φαίνεται το χώρισμα και σκάλωνε με ένα ειδικό καρφί που λεγότανε «Τσαμπί» και ήτανε δεμένο με μία κλωστή ή με μία αλυσιδίτσα που την δένανε σε έναν ιδιαίτερο κρίκο ειδικά καμωμένο επάνω στην Πόρπη.

                                         Φορεσιά Σουφλίου ηλικιωμένης από σαγιάκι

Ανδρική Ενδυμασία

Ο Σουφλιώτης φορούσε αρχικά το «Βρακί» που ήταν υφασμένο με βαμβακερό νήμα και βαμμένο γαλάζιο. Υπήρχε επίσης και το «Σιαλβάρι» που ήτανε παρόμοιο με το βρακί αλλά με την διαφορά ότι ήταν καμωμένο από μαλλί και πιο χονδρό, γι’ αυτό και το φορούσαν κατά τους χειμερινούς μήνες. Και τα δύο αυτά δένονταν στην μέση από την «Βρακοζώνα», ένα είδος ζώνης στενής καμωμένης από το ίδιο πανί που γινόταν και η βράκα. Οι νέοι, και ιδίως οι πλούσιοι, τύλιγαν την μέση τους με το «Ζουνάρι» που ήταν συνήθως κόκκινο μεταξωτό, ενώ για τους μεγαλύτερους ήταν μαύρο μάλλινο. Είχε μάκρος περίπου τρία μέτρα και μ’ αυτό σφίγγανε γερά τη μέση τους. Οι νέοι ως επί το πλείστον φορούσαν άσπρο ή χρωματιστό πουκάμισο με φαρδιά μεταξωτά μανίκια, ενώ οι γέροι υφαντά γαλάζια πουκάμισα.

                                         Γυναικεία και Ανδρική ενδυμασία Σουφλίου

Πάνω απ’ το πουκάμισο φορούσαν το «Γιλέκο» που ήταν χωρίς μανίκια και καμωμένο από ύφασμα χρωματιστό ενώ το γιορτινό ήτανε πολλές φορές μεταξωτό. Γύρω από το λαιμό είχε μικρά κουμπάκια καμωμένα από μεταξωτό σειρίτι χρώματος καφέ που έφθαναν ως τη μέση και λεγόταν «Κομπίτσια».

Κατά τους κρύους μήνες του χειμώνα φορούσαν πάνω απ’ το γιλέκο και τον «Ντουλαμά» που ήταν από ύφασμα βαμβακερό και είχε μανίκια.

                                                     Ασημοζούναρο Σουφλίου

Το Φθινόπωρο οι νέοι φορούσαν την «Σαλταμάρκα» που ήταν καμωμένη από μαύρη ή καφέ τσόχα, και ήταν κοντή ως την μέση (ήταν σαν την σημερινή καμπαρντίνα). Υπήρχε όμως και το «Μιντάνι» που είχε περίπου το ίδιο σχέδιο με την Σαλταμάρκα αλλά ήταν καμωμένο από Σαγιάκι μαύρο, και το φορούσαν τον χειμώνα.

                                       Ποδιά Σουφλίου «Σπαργάτσι» σχέδιο «Χαλέϊνιο»

Οι αγρότες αλλά και εκείνοι που έβγαιναν έξω τον χειμώνα (οι αγωγιάτες) φορούσαν την «Γιαμουρλούκα» γιατί ήταν καμωμένη από τρίχα κατσικίσια και δεν άφηνε ούτε το κρύο αλλά ούτε και την βροχή να την διαπεράσει, και πολλές φορές ήταν αναγκασμένοι να κοιμούνται έξω μ’ αυτήν, η οποία είχε και κουκούλα.

Ο Σουφλιώτης στο κεφάλι φορούσε την «Σιαρβέτα» ή «Σαλαμάτα» που ήταν από μαύρο βαμβακερό ύφασμα και είχε δύο άκρες. Η μία κρεμόταν πίσω προς τη ράχη κι έφτανε ως το λαιμό, ενώ η άλλη σκάλωνε μετά το τύλιγμα στο κεφάλι μέσα στις πτυχές της. Στην «Σιαρβέτα» άλλωστε ανάγεται και το παλιό Σουφλιώτικο ρητό « Μια Σιαρβέτα μι τα κρόσια κάμνει πηντακόσια γρόσια».

                                          Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου από ατλάζι

 Τα πόδια τους τα τύλιγαν με τα «Μπγιάλια» που ήταν ειδικά πανιά από μαλλί και βαμβάκι, υφασμένα κι’ αυτά στον αργαλειό, και από πάνω φορούσαν τα «Τσαρούχια» που ήταν καμωμένα από δέρμα γουρουνιού που φύλαγε στο σπίτι του ο κάθε νοικοκύρης για να το σφάξει για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Πολύ παλιά, πριν το 1900 φορούσανε και τα «Καλέβρα» που ήταν ξύλινα μονοκόμματα παπούτσια που πελεκούσαν οι ίδιοι.  Φορούσαν δε και τα «Καλτσούνια» που ήταν είδος γκέτες καμωμένες από σαγιάκι (λευκές ή και μαύρες) ανοιχτές στο πλάι και κούμπωναν με ειδικά συρμάτινα κουμπιά.

Οι ενδυμασίες και τα αντικείμενα στις φωτογραφίες προέρχονται από το Δημοτικό Μουσείο Σουφλίου - Αρχοντικό Μπρίκα, το Λαογραφικό Μουσείο Σουφλίου Τα Γνάφαλα, και το Μουσείο Τέχνης Μεταξιού.

Φωτογραφίες - κείμενο: Ζήσης Φυλλαρίδης